ب مثل بازنشستگی . نقطه سر خط
هر پایانی آغازی ا ست نقطه سر خطب مثل بازنشستگی . نقطه سر خط
هر پایانی آغازی ا ست نقطه سر خطاصول بهره ورى در کارها از منظر قرآن و روایات
یکم خرداد ماه روز بهره وری و بهینه سازی مصرف گرامی باد
اصول بهره ورى در کارها از منظر قرآن و روایات
1. پویایى و تلاش : ارزش و کرامت انسان، در گرو تلاش و کوشش سازنده است. امام على علیها لسلام مىفرماید: «ارزش هر کس به اندازه همت اوست.» قرآن کریم نیز انسان را به کوشش دعوت مىکند: «وَأَنْ لَیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى؛ و اینکه براى انسان بهرهاى جز سعى و کوشش او نیست». (نجم: 39)
2. مبارزه با بى کارى و تنبلى : قرآن و روایات و سیره معصومین علیهمالسلام از افراد جامعه مىخواهند با دورى از بىکارى و تنبلى، براى جامعه خود مفید باشند. خداوند مىفرماید: «شب را مایه پوشش و استراحت شما و روز را مایه کسب و معاش شما قرار دادهایم.» (نبا: 10 و 11) بنابراین روز زمان کار و تلاش و دورى از تنبلى و خواب است. رسولخدا صلى اللهعلیهوآله فرمود: «اگر تنبل باشى، از اداى حق باز مانى.» نیز امام على علیهالسلام مىفرماید: «آفت کار، تنآسایى است».
3. شناخت ارزش وقت: در فرهنگ اسلامى هیچ فرد بىمسئولیتى وجود ندارد؛ همه باید در برابر سرنوشت خود و دیگران پاسخگو باشند و از همگان از نعمتهایى که دارا بودهاند سؤال مىشود: «ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنْ النَّعِیمِ؛ سپس در آن روز (همه شما) از نعمتهایى که داشتهاید بازپرسى خواهید شد!» (تکاثر: 8). امام على علیه السلام مىفرماید: «همواره کارى را انجام ده که در قبالش سؤال مىشوى».
4. هدفگذارى، برنامهریزى و عمل :دین اسلام، دین هدف «اَفَحَسِبتُم اَنَّما خَلَقناکُم عَبَثا»، برنامه «اُوصِیکُم بِتَقوَى اللّه وَ نَظمِ اَمرِکُم» و عمل «لِمَ تَقُولُونَ مَا لا تَفعَلُون» است و پیروان راستینش همواره به این سه خصلت نیکو آراستهاند.
5. مدیریت زمان : در فرهنگ اسلامى، بهرهورى تنها در معیارهاى اقتصادى و مالى خلاصه نمىشود، بلکه استفاده بهینه از زمان نیز مد نظر است. امام على علیهالسلام مىفرماید: «کار هر روز را در همان روز انجام بده؛ زیرا هر روز کارى مخصوص به خود دارد.» همچنین ایشان مى فرماید: «بکوشید تا لحظههاى زندگىتان چهار قسمت داشته باشد: یک قسمت براى مناجات با خدا و یک قسمت براى کسب معاش و یک قسمت براى معاشرت با برادران و معتمدینى که شما را به عیوبتان آگاه مىکنند و با شما در ظاهر و باطن از سر اخلاص برخورد مىکنند و بخشى را نیز به خوشىهاى حلال خود اختصاص دهید. [بدانید که] با این قسمت بر سه قسمت دیگر قدرت مى یابید».
6. محاسبه عملکرد: از رسول اکرم صلى اللهعلیهوآله نقل شده که فرمودند: «بنده (انسان) مؤمن حساب نمىشود مگر اینکه نفس خود را چنان محاسبه کند که گویى شریک از شریک خود حساب مىکشد و مولى از بنده خود».
7. دقت و اتقان: رسول خدا صلى اللهعلیهوآله درباره محکم کارى مىفرماید: «هرگاه یکى از شما کارى انجام مىدهد، بر اوست که آن را محکم و استوار به انجام رساند».
8. دورى از اهمال کارى : انسان مسلمان به شدت از هرگونه اهمال و سستى نهى شده است. حضرت رسول صلىاللهعلیهوآله مىفرماید: «از اهمال بپرهیز؛ که تو براى امروز زندهاى، نه براى فردا. اگر فردایى بود، فردا نیز مثل امروز باشد و اگر فردایى نبود، از اهمال و سستى پشیمان خواهى بود».
9. تقسیم کار: امروزه تقسیم کار، یکى از عوامل اساسى پیشرفت و بهرهورى در امور است. در فرهنگ اسلامى نیز بر این عامل ارزشمند در بهرهورى تأکید شده است. حضرت على علیها لسلام در نامهاى به امام حسن علیهالسلام این مهم را چنین یادآور مىشود: «کار هر کدام از خدمتکارانت را معین کن که او را در برابر آن مسئول بدانى. تقسیم کار موجب مىشود کارها را به یکدیگر وانگذارند و در خدمت سستى نکنند». امام على علیهالسلام مىفرماید: «کسى که به کارى سرگرم شود که مهم نیست، کار مهمتر را از دست مىدهد».
11. پشتکار: امام على علیه السلام مىفرماید: «بر تو باد مداومت در عمل».
12. انضباط کارى : امام على علیه السلام : «شما و همه فرزندانم و کسانم و آن کسى را که نامه من بدو رسد، سفارش مىکنم به ترس از خدا و نظم در کارها».
13. مشارکت و تعاون: در فرهنگ اسلامى مشارکت تحت عنوان تعاون مطرح شده است. خداوند در قرآن مىفرماید: «وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى؛ و در نیکوکارى و پرهیزکارى با یکدیگر همکارى کنید.» (مائده: 2) همچنین على علیهالسلام مىفرماید: «بر شما باد پیوند و همراهى با یکدیگر، و پرهیز از جدایى و دورى از همدیگر».
14. به کارگیرى نیروهاى امین : رسول خدا صلى اللهعلیهوآله مىفرماید: «در استخدام کارکنان و فرماندهان، هیچگونه شفاعتى را نپذیر، مگر شفاعت و کفایت امانت را».
15. پیشگیرى از اسراف: امام صادق علیه السلام مىفرماید: «خداى، عزّ و جلّ، میانهروى را دوست و اسراف را ناپسند مىدارد؛ حتى دور انداختن هسته خرما یا میوهاى، اگر به کار آید و نیز دور ریختن آب اضافى».
